Σύνδρομο διαμερίσματος

Το σύνδρομο διαμερίσματος είναι μια ιδιαίτερα επώδυνη κατάσταση που οφείλεται στην μεγάλη αύξηση της πίεσης μέσα στους μύες, η οποία μειώνει την αιματική ροή προς τους μύες και δεν επιτρέπει την παροχή οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών προς τα μυϊκά και νευρικά κύτταρα της περιοχής (ισχαιμία).

Το σύνδρομο διαμερίσματος διακρίνεται σε οξύ και χρόνιο.
Οξύ σύνδρομο: Αποτελεί επείγουσα κατάσταση. Προκαλείται από σοβαρό τραυματισμό. Χωρίς θεραπεία, θα οδηγήσει σε μόνιμη βλάβη.

Χρόνιο σύνδρομο: Δεν αποτελεί επείγουσα κατάσταση. Προκαλείται από έντονη άθληση.

Τα ανατομικά διαμερίσματα είναι ομάδες από μύες, νεύρα και αγγεία τα οποία περιβάλλονται από σκληρές μεμβράνες, τις περιτονίες. Ο σκοπός της περιτονίας είναι να συγκρατεί τους ιστούς στη θέση τους και δεν μπορεί να διαταθεί ιδιαίτερα. Άρα, το σύνδρομο διαμερίσματος εμφανίζεται όταν υπάρχει οίδημα και αιμορραγία μέσα σε ένα ανελαστικό διαμέρισμα.

Περιορισμένος χώρος για τον όγκο που έχει συγκεντρωθεί μέσα σε αυτόν. Επειδή η περιτονία είναι ανένδοτη, αυξάνεται η ενδοδιαμερισματική πίεση και πιέζει τα αγγεία, τα μυϊκά και νευρικά κύτταρα. Χωρίς σταθερή παροχή οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών τα κύτταρα πεθαίνουν και οι μύες καταστρέφονται.

Στο οξύ σύνδρομο διαμερίσματος αν δεν μειωθεί γρήγορα η ενδοδιαμερισματική πίεση προκαλείται κυτταρικός θάνατος και μόνιμη καταστροφή των μυών και των νεύρων. Συνεπώς νέκρωση των ιστών με μόνιμη αναπηρία. Αυτό δεν συμβαίνει στο χρόνιο σύνδρομο διαμερίσματος ή συμβαίνει σε μικρότερο βαθμό με μικρή υπολειπόμενη δυσλειτουργία. Στο χρόνιο σύνδρομο διαμερίσματος από κόπωση δεν περιγράφονται ανεπανόρθωτες βλάβες.

Είναι συχνότερο στο πρόσθιο διαμέρισμα της κνήμης. Παρουσιάζεται επίσης και στα υπόλοιπα διαμερίσματα της κνήμης, στους βραχίονες, τα χέρια, τα πόδια και τους γλουτούς.

Καταστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε οξύ σύνδρομο διαμερίσματος είναι:

• Σοβαροί τραυματισμοί όπως τροχαία ή πτώσεις από ύψος που περιλαμβάνουν σοβαρές κακώσεις ή κατάγματα.
• Κακώσεις μαλακών ιστών με μεγάλο μωλωπισμό. Αυτού του είδους ο τραυματισμός μπορεί π.χ. να είναι αποτέλεσμα πτώσης, τροχαία, ή άμεση πλήξη κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων.
• Συνθλιπτικές κακώσεις.
• Αποκατάσταση της αιματικής ροής μετά από παρατεταμένη διακοπή λόγω αγγειακής βλάβης. Η ροή του αίματος μπορεί να διακοπεί ακόμα και κατά τη διάρκεια του ύπνου. Φυσιολογικά, οι υγιείς άνθρωποι κινούνται μετά από την ανάπτυξη παροδικής ισχαιμία κατά την διάρκεια του ύπνου, αλλά σε περιπτώσεις νευρολογικά νόσου ή μεγάλης κατανάλωσης αλκοόλ, ναρκωτικών ουσιών ή σε περιπτώσεις περιφερικά πολυνευροπάθειας (σακχαροδιαβητικοί) μπορεί να παρουσιαστεί ακόμη και σύνδρομο διαμερίσματος.
• Αναβολικά στεροειδή φάρμακα
• Σφιχτές περιδέσεις ή νάρθηκες. Στην υποψία ανάπτυξης συνδρόμου διαμερίσματος πρέπει να αφαιρούνται άμεσα.
• Πολύ κακοποιημένος μυς. Όπως μετά από συνθλιπτικές κακώσεις.

Χρόνιο Σύνδρομο Διαμερίσματος (ECS)

Ο πόνος και το οίδημα του χρόνιου συνδρόμου διαμερίσματος οφείλονται στην άθληση. Οι αθλητές που συμμετέχουν σε αθλήματα με επαναλαμβανόμενες κινήσεις όπως τρέξιμο, ποδηλασία, κολύμβηση βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης του συνδρόμου. Τα συμπτώματα εξαλείφονται σταματώντας την άσκηση και συνήθως δεν είναι ιδιαίτερα σοβαρά ή επικίνδυνα.

Το κλασσικότερο σύμπτωμα είναι ο πόνος ειδικότερα κατά τη διάταση των μυών. Ο πόνος είναι δυσανάλογα μεγάλος για το είδος της κάκωσης.

Kανόνας των 6 p.

• Pain Πόνος
• Paresthesias Παραισθησίες
• Pallor Ωχρότητα
• Paralysis Παράλυση
• Pulselesness Απουσία σφύξεων
• Poikolothermia Ποικιλοθερμία

Οι παραισθησίες και η παράλυση εμφανίζονται αργά και δηλώνουν συνήθως μόνιμη βλάβη και καταστροφή των ιστών.

ΟΞΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ

Πρόκειται για επείγουσα κατάσταση. Ο ασθενής οφείλει να επισκεφθεί άμεσα το τμήμα επειγόντων περιστατικών νοσοκομείου. Ο ιατρός επί υποψίας οφείλει να μετρήσει την ενδοδιαμερισματική πίεση για να διαγνώσει το σύνδρομο. Χρήζει άμεσης χειρουργικής αντιμετώπισης. Ο ορθοπαιδικός ανοίγει τις περιτονίες που καλύπτουν το διαμέρισμα. Τις περισσότερες φορές το οίδημα δεν επιτρέπει την άμεση σύγκλειση του δέρματος. Σ’αυτήν την περίπτωση το χειρουργικό τραύμα συγκλείεται σε δεύτερο χρόνο με -ή χωρίς- τη χρήση δερματικού μοσχεύματος.

ΧΡΟΝΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ

Για την διάγνωση του χρονίου συνδρόμου διαμερίσματος, ο ιατρός οφείλει να αποκλείσει όλες τις άλλες παθήσεις που μπορούν να μιμηθούν την προαναφερθείσα συμπτωματολογία, όπως τις τενοντίτιδες. Επιπλέον μπορεί π.χ. να συστήσει ακτινολογικό έλεγχο για τον αποκλεισμό πιθανού κατάγματος κνήμης εκ κοπώσεως. Στο χρόνιο σύνδρομο διαμερίσματος εμφανίζεται μυϊκός πόνος και κράμπες κατά την άθληση. Μούδιασμα, αδυναμία βάδισης, οίδημα των μυών.

Ο πόνος είναι ισχυρός αλλά υποχωρεί με τη διακοπή της αθλητικής δραστηριότητας και την ανάπαυση. Η συχνότερη εντόπιση του πόνου είναι στη κνήμη και το πόδι.

Για την επιβεβαίωση της ύπαρξης του συνδρόμου θα πρέπει να μετρηθεί η ενδοδιαμερισματική πίεση στο πόδι πριν και μετά την άσκηση. Εάν οι πιέσεις παραμένουν υψηλές μετά την άσκηση τότε επιβεβαιώνεται η διάγνωση του χρόνιου συνδρόμου διαμερίσματος.

Για την επιβεβαίωση, ο ιατρός μετράει την ενδοδιαμερισματική πίεση πριν και μετά την άσκηση, καταγράφοντας τις διαφορές.

Η φυσικοθεραπεία, τα ορθωτικά πέλματα (ένθετα για τα υποδήματα) και τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα έχουν αμφίβολα αποτελέσματα στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.

Συνήθως τα συμπτώματα υποχωρούν με την τροποποίηση των καθημερινών και αθλητικών δραστηριοτήτων του ασθενούς. Η προπόνηση με χαμηλής έντασης ασκήσεις αποτελεί πρώτη επιλογή. Επίσης, ορισμένες φορές τα συμπτώματα χειροτερεύουν κατά την άσκηση σε συγκεκριμένες «σκληρές» επιφάνειες όπως σε τσιμέντο, ταρτάν, και όχι σε τεχνητό τάπητα ή χλοοτάπητα και γι’αυτόν τον λόγο συστήνεται στον ασθενή η χρήση συγκεκριμένων αθλητικών εγκαταστάσεων.

Χειρουργική θεραπεία:

Επί αποτυχίας της συντηρητικής αντιμετώπισης, η χειρουργική επέμβαση αποτελεί την τελική επιλογή. Με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζεται το οξύ σύνδρομο διαμερίσματος, διανοίγεται η περιτονία ώστε να απελευθερωθεί ο χώρος για την κίνηση των μυών. Οι συνθήκες του χειρουργείου διαφέρουν πολύ από αυτές της οξείας μορφής και το χειρουργικό τραύμα είναι μικρότερο, χωρίς να παρουσιάζει την ανάγκη για χρήση μοσχευμάτων.