Ρήξη μηνίσκου
Ρήξη του μηνίσκου
Η άρθρωση του γόνατος, περιέχει 2 μηνίσκους τον έσω και τον έξω. Πρόκειται για «αμορτισέρ – μαξιλαράκια» που βρίσκονται ανάμεσα στα οστά του μηρού και της κνήμης. Αποτελούνται από κολλαγόνο και πρωτεογλυκάνες.
Συνεισφέρουν σημαντικά στην σταθερότητα της άρθρωσης, βοηθούν την κινητικότητα του γόνατος, προστατεύουν τον χόνδρο από φθορά, άρα και από την εμφάνιση οστεοαρθρίτιδας.
Ο μηνίσκος μόνο στο κυρτό περιφερικό του ένα τέταρτο (25%) έχει αγγεία, ενώ το υπόλοιπο μεγαλύτερο κεντρικό του τμήμα ( 75% ) δεν έχει αγγεία και τρέφεται από το αρθρικό υγρό. Γι’ αυτό μόνο περιορισμένες ρήξεις στην περιφέρεια του μηνίσκου που αποκαλείται ερυθρή ζώνη αιμάτωσης, είναι δυνατόν να επουλωθούν με συντηρητική αγωγή.
Οι κεντρικότερες ρήξεις όχι μόνο δεν επουλώνονται αλλά συχνά επιδεινώνονται με τις δραστηριότητες, καταλήγοντας σε χόνδρινες βλάβες. Αυτές είναι και η αρχή του τέλους της άρθρωσης. Η λειτουργικότητα καθίσταται προβληματική και οι δραστηριότητες γίνονται εξαιρετικά δύσκολες έως αδύνατες.
Την δεκαετία του 1980, στις ρήξεις μηνίσκων εφαρμόζονταν η ολική ανοικτή μηνισκεκτομή, επέμβαση τραυματική για το γόνατο, με μεγάλο χρόνο αποθεραπείας κι αποκατάστασης. Οι ασθενείς με ρήξη μηνίσκου που υποβλήθηκαν σε αφαίρεσή του για να προστατέψουν το χόνδρο, σε βάθος τριετίας εμφάνισαν οστεοαρθρίτιδα βαρειάς μορφής.
Η ανάγκη διατήρησης των μηνίσκων, απαντήθηκε με την αρθροσκόπηση του γόνατος. Με τη χρήση μικροσκοπικής κάμερας από πολύ μικρή οπή στο γόνατο, γίνεται διερεύνηση της άρθρωσης, διαγιγνώσκεται η βλάβη και είναι δυνατή είτε η συρραφή των μηνίσκων είτε η αφαίρεση μόνο του προβληματικού τμήματος αυτού, αφήνοντας ακέραιο το υπόλοιπο αυτών. Η μερική μηνισκεκτομή, δηλαδή η αφαίρεση μόνο του σπασμένου τεμαχίου του μηνίσκου, αποδείχθηκε ασφαλής μέθοδος με εξαιρετικά αποτελέσματα ακόμη κι αρκετά χρόνια μετά την αρθροσκόπηση. Ωστόσο σε νέα άτομα, ενεργούς αθλητές υψηλών απαιτήσεων η πλήρης διατήρηση του μηνίσκου, με συρραφή του σπασμένου τμήματος, είναι ουσιαστικά η πλήρης αποκατάσταση της ανατομίας του γόνατος.
Η συρραφή μπορεί να γίνει σε ρήξεις μόνο της ερυθρής ζώνης της περιφέρειας του μηνίσκου γιατί μόνο εκεί είναι δυνατή η επούλωση.
Σε περιπτώσεις ολικής βλάβης των μηνίσκων υπάρχουν συνθετικά ή πτωματικά μοσχεύματα που τοποθετούνται αρθροσκοπικά.
Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί συστήματα συρραφής ελάχιστης παρεμβατικότητας ( all inside repair), με σπάνιες επιπλοκές και χαμηλό κόστος. Οι πιθανότητες αποτυχίας της συρραφής στη διεθνή βιβλιογραφία κυμαίνονται από 9% ως 17% ανάλογα και με τις παράλληλα υπάρχουσες βλάβες σε άλλα στοιχεία του γόνατος (π.χ. Πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος) το μέγεθος της ρήξης, το χρόνο επέμβασης αλλά και συχνά η οριακή θέση της ρήξης μεταξύ ερυθρής και λευκής ζώνης.
Στη δική μου σειρά ασθενών το ποσοστό επιτυχούς συρραφής ανέρχεται στο 91%. Σε περίπτωσεις αμφισβητούμενες, δεδομένης της τεράστιας σημασίας της διατήρησης μηνίσκου στο γόνατο, είναι προτιμητέα μια τολμηρή συρραφή αυτού, παρά μια εύκολη μηνισκεκτομή.
Ο χρόνος αποκατάστασης είναι κατά 2 σχεδόν μήνες μεγαλύτερος από αυτόν της μερικής μηνισκεκτομής αλλά το τελικό αποτέλεσμα είναι σαφώς καλύτερο.
Η επεμβατική αντιμετώπιση των μηνισκικών ρήξεων είναι δυστυχώς στην πλειοψηφία τους μονόδρομος. Η αρθροσκοπική χειρουργική και οι νεώτερες τεχνικές συρραφής των μηνίσκων ή ακόμη και αντικατάστασής τους όταν κριθεί απαραίτητη με συνθετικά ή πτωματικά μοσχεύματα, δίνουν αισιόδοξα μηνύματα στην προσπάθεια πρόληψης της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος.
Εφαρμόζονται όλες οι νεότερες μέθοδοι στο πεδίο αυτό. Πέραν της κλασσικής μερικής αρθροσκοπικής μηνισκεκτομής, οι συρραφές μηνίσκου εφαρμόζονται σε όλες τις μορφές ( all inside, inside out, outside in), ενώ υπάρχει μεγάλη εμπειρία στις μεταμοσχεύσεις μηνίσκων (πτωματικών ή συνθετικών) σε ολική έλλειψη μετά από επεμβάσεις.
Σε εξέλιξη είναι η δημιουργία ρομποτικού βραχίονα για αρθροσκοπική μηνισκεκτομή ή συρραφή. (Πανευρωπαικό ερευνητικό πρόγραμμα Smartsurg)