Οστεοπόρωση

Είναι πολύ ‘‘ύπουλο’’ και επικίνδυνο νόσημα. Ο κίνδυνος κατάγματος στους οστεοπορωτικούς, κυμαίνεται μεταξύ 17 – 40% σε διάφορες περιοχές του σώματος. Η θνησιμότητα των καταγμάτων αυτών υπερβαίνει το 30%, δηλαδή 1 περίπου στους 3 ασθενείς με βαρύ οστεοπορωτικό κάταγμα, καταλήγει μέσα στο 1ο τρίμηνο.

Η πρωτοπαθής οστεοπόρωση είναι πολύ συχνότερη στις γυναίκες. Οφείλεται στην εμμηνόπαυση (κλιμακτήριο). Η απότομη πτώση των ορμονών στο αίμα των γυναικών προκαλεί μεγάλες αλλαγές και μια από αυτές είναι η οστεοπόρωση.

Η δευτεροπαθής οστεοπόρωση οφείλεται σε άλλες παθήσεις ή φάρμακα που αναφέρονται παρακάτω.

Στατιστικά, περισσότερο κινδυνεύουν οι αδύνατες, ανοικτόχρωμες στο δέρμα, τα μαλλιά και τα μάτια γυναίκες, αλλά στην πράξη η οστεοπόρωση «χτυπά» μεγάλες ομάδες πληθυσμού και κανείς δε μπορεί να θεωρείται ασφαλής.

Προσβάλλεται όλος ο σκελετός και όχι μόνο η σπονδυλική στήλη ή τα ισχία, όπως μεγάλο μέρος του πληθυσμού νομίζει, λόγω του ότι εκεί γίνονται οι μετρήσεις οστικής πυκνότητας, ως επι το πλείστον. !
Δείχνει μια εκλεκτικότητα στον καρπό, την ποδοκνημική και τη σπονδυλική στήλη στις νέες ηλικίες και στο ισχίο (γοφός) στις μεγαλύτερες.

Αίτια:

• Κληρονομικότητα
• Πρόωρη εμμηνόπαυση
• Γήρας
• Κάπνισμα
• Καφείνη
• Οινόπνευμα
• Διατροφή πτωχή σε ασβέστιο
• Κρεοφαγία
• Καθιστική ζωή
• Φάρμακα όπως Κορτιζόνη, Θυροξίνη, Ηπαρίνη κ.λ.π.
• Παθήσεις όπως Ρευματοειδής αρθρίτιδα,Υπερθυρεοειδισμός, Νεφρική ανεπάρκεια, κ.λ.π.

Η οστεοπόρωση δεν έχει συμπτώματα, γι’αυτό και αποκαλείται ύπουλη σιωπηλή επιδημία. Ο πόνος αρχίζει μετά τα πρώτα μικροκατάγματα στη σπονδυλική στήλη που οδηγούν στη γνωστή κύφωση και απώλεια ύψους αλλά τότε ίσως είναι πολύ αργά.

Η διάγνωση γίνεται με τη μέτρηση οστικής πυκνότητας διαφόρων σημείων του σώματος με υπερήχους ή φωτονιακή μέθοδο και με εργαστηρικές εξετάσεις.
Σε άτομα χωρίς παράγοντες επίκινδυνότητας η πρώτη μέτρηση πρέπει να γίνεται μετά την εμμμηνόπαυση ή μετά από αναίτιο κάταγμα.
Σε άτομα με προδιαθεσικούς παράγοντες πρέπει να γίνεται άμεσα.

Η οστεοπόρωση, θεραπεύεται. Ο στόχος της θεραπευτικής προσέγγισης, είναι η αύξηση της οστικής μάζας και αντοχής, με απώτερο σκοπό την πρόληψη των καταγμάτων. Ως οστεοπορωτικό κάταγμα ορίζεται αυτό που προκαλείται από ελάχιστη βία, εξαιτίας της μειωμένης αντοχής του οστού. Πολλά απο τα κατάγματα αυτά απαιτούν χειρουργική θεραπεία, και έχουν υψηλή θνησιμότητα (πάνω από 20% στο 1ο έτος μετά από κάταγμα ισχίου).

Τα φάρμακα της οστεοπόρωσης ανήκουν στις παρακάτω κατηγορίες:

• Ορμονική υποκατάσταση με οιστρογόνα και προγεστερόνη
• Αντιοστεοκλαστικά, η συχνότερη ομάδα φαρμάκων: SERMS, Καλσιτονίνη, Διφωσφονικά,Denosumab και Στρόντιο
• Οστεοπαραγωγικά, φάρμακα με ισχυρότατη δράση αλλά συγκεκριμένες ενδείξεις : Τεριπαρατίδη, παραθορμόνη 1-84 και στρόντιο.
• Ασβέστιο και βιταμίνη D

Η άσκηση είναι πολύ σημαντική για την διατήρηση ή και αύξηση της οστικής
πυκνότητας και του μυϊκού συστήματος.

Η σωστή διατροφή πρέπει να περιλαμβάνει απαραίτητα ικανές ποσότητες ασβεστίου και βιταμίνης D από τις κατάλληλες τροφές (γαλακτοκομικά, ψάρια κ.λπ.).

Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε την ανάγκη επικέντρωσης στην πρόληψη, με διάφορα μέτρα όπως διακοπή καπνίσματος και κατάχρησης αλκοόλ, βελτίωση της διατροφής, συμμετοχής σε προγράμματα άσκησης, απαλοιφής παραγόντων κινδύνου στο οικιακό περιβάλλον, και τακτικού ελέγχου της οστικής κατάστασης σε συνεργασία με τον θεράποντα ιατρό.